Author Archives: ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΦΩΤΕΙΝΟΥ
Ο ασιάτης Πεντζίκης, ο Φουκώ και ο Σεφέρης
του Άκη Γαβριηλίδη
Η πρώτη, αν δεν μου διαφεύγει κάτι, παράθεση από έργο του Μισέλ Φουκώ που έχουμε στα ελληνικά γράμματα δεν οφείλεται σε κάποιον νομικό, φιλόσοφο ή κοινωνιολόγο, αλλά στον ποιητή –ακριβέστερα, εδώ, τον δοκιμιογράφο- Γιώργο Σεφέρη.
Αυτό δεν φαίνεται να έχει προσεχθεί ιδιαίτερα, ή πάντως να έχει σχολιασθεί από κανέναν. Στο παρόν σημείωμα θα με ενδιέφερε να διερευνήσω γιατί.
Η εν λόγω παράθεση βρίσκεται στο δοκίμιο «Οι ώρες της ‘κυρίας Έρσης’», μια βιβλιοκρισία για το ομότιτλο έργο του Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη η οποία δημοσιεύτηκε, με το ψευδώνυμο Ιγνάτης Τρελός, στον Ταχυδρόμο, λίγες μέρες πριν την κήρυξη της δικτατορίας –σήμερα μπορεί κανείς να το βρει στον τρίτο τόμο των Δοκιμών, με τη χρονολόγηση «Ιανουάριος 1967»-, και αφορά το Οι λέξεις και τα πράγματα, χωρίς να κατονομάζει ούτε το βιβλίο ούτε τον συγγραφέα. Με δεδομένο ότι το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1966, είναι εντυπωσιακή η ταχύτητα της αντίδρασης· η παράθεση…
View original post 1,456 more words
Στο Ισραήλ γίνεται πραξικόπημα –μόνη ελπίδα οι κινητοποιήσεις
του ραβίνου Γιόσεφ Μπαρούχ Φρόμερ
Θα το γράψω στα αγγλικά, ώστε οι φίλοι και οι συνάδελφοί μου από το εξωτερικό να καταλάβουν ξεκάθαρα τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο Ισραήλ.
Μετά τη νίκη στις τελευταίες εκλογές, ο Νετανιάχου θα μπορούσε να κυβερνήσει το Ισραήλ για 4 ήσυχα και ειρηνικά χρόνια. Είχε όμως ένα πρόβλημα. Μια δίκη με αδιάσειστα στοιχεία σχετικά με διάφορες περιπτώσεις προσωπικής του διαφθοράς η οποία τον οδηγούσε σε αδιέξοδο.
Έτσι, ο Μπίμπι δημιουργήσε έναν πιστό σε αυτόν σκληροπυρηνικό συνασπισμό δεξιών τρομοκρατών, με δύο κόμματα υπερορθόδοξων Εβραίων [Haredi] –ο αρχηγός του ενός είναι αποδεδειγμένα εγκληματίας και υπόδικος). Και ο συνασπισμός αυτός έβαλε μπρος ένα σχέδιο να καταλάβει το δικαστικό σύστημα, οπότε ο Μπίμπι δεν θα καταδικαστεί. Θέλουν η κυβέρνηση να
View original post 536 more words
Ποιοι φοβούνται την αξιολόγηση;
του Άκη Γαβριηλίδη
Πρέπει να παραδεχτούμε ότι το ελληνικό κράτος μαστίζεται παλαιόθεν από διάφορες παθογένειες.
Για παράδειγμα: μια μειοψηφία βολεμένων στη μονιμότητά τους δημοσίων υπαλλήλων θεωρούν ότι έχουν μόνο δικαιώματα και ποτέ υποχρεώσεις απέναντι το κοινωνικό σύνολο, αρχίζουν δε να φωνασκούν και να διαμαρτύρονται μόλις φανταστούν ότι τα προνόμιά τους απειλούνται.
Έτσι, η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου, πρόεδρος του τμήματος φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ, σήκωσε τον κόσμο και άρχισε να μιλά για … τάγματα εφόδου, μόλις βρέθηκε αντιμέτωπη με την πιο εύλογη και επιβεβλημένη, από πολιτική και ακαδημαϊκή άποψη, διαδικασία αξιολόγησής της εκ μέρους των φοιτητ(ρι)ών. Οι οποίοι/-ες, ας μην ξεχνάμε, με νεοφιλελεύθερους-μπακαλίστικους όρους, τους όρους που προτιμά η ίδια και οι όμοιοί της, είναι οι πελάτες της, άρα οι κατεξοχήν αρμόδιοι και ικανοί να βαθμολογήσουν τις υπηρεσίες της.
Πράγματι λοιπόν, και κατά τη δική μου γνώμη, οι φιλοσοφικές επιδόσεις της εν λόγω κυρίας αποδεικνύονται κάτω του μετρίου. Ως διδάκτορας φιλοσοφίας του δικαίου…
View original post 1,021 more words
Elsa Dorlin: Τι Μπορεί Να Κάνει Ένα Σώμα
Το παρακάτω κείμενο αποτελεί τον πρόλογο του βιβλίου Self-Defense: A Philosophy of Violence (Verso Books, 2022). Η Elsa Dorlin είναι φιλόσοφος και καθηγήτρια πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού 8. Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας.
«Στις 11 Μπριμέρ, Έτος 11 (2 Νοεμβρίου 1803), ένα δικαστήριο στη Γουαδελούπη καταδίκασε τον Millet de La Girardière να τοποθετηθεί σε ένα σιδερένιο κλουβί στη πλατεία της Πουάντ-α-Πιτρ και να παραμείνει εκεί μέχρι να πεθάνει. Το κλουβί που χρησιμοποιήθηκε για αυτό το δημόσιο βασανισμό έχει ύψος οκτώ ποδιών. Ο εγκληματίας που είναι κλεισμένος εκεί στέκεται πάνω από μια κοφτερή λεπίδα. Τα πόδια του είναι αλυσοδεμένα και πρέπει να κρατά τα πόδια του τεντωμένα για να αποφύγει το να τραυματιστεί από τη λεπίδα. Ένα τραπέζι τοποθετείται κάπου που να μπορεί να το φτάσει, έχοντας πάνω του προμήθειες και ποτά για να σβήσει τη δίψα του, αλλά ένας φρουρός είναι εκεί νύχτα και μέρα για να τον…
View original post 4,414 more words
Μαντώ Αραβαντινού (1923-1998), Γραφή Α’

1
σαφής είναι η μνήμη εκείνης της μέρας, ασαφής παραμένει η αίσθηση, εντελώς δεν την κατέχω. Κατέχω τον χώρο.
Ο χώρος είναι ο δικός μου, γνωστός χώρος, ελάχιστα ελεύθερος, το χρώμα στο τοίχο άσπρο σπασμένο, άσπρη ήταν νομίζω όλη η κάμαρα^ απόγευμα ήταν, αυτό το θυμάμαι, αποπνικτικό και ζεστό. Αγαπημένα πρόσωπα δύο, είχαν ζήσει δύο βδομάδες στο δικό μου γνωστό λευκό χώρο.
Στην ανάμνηση ο χώρος ευρύνεται ελευθερώνει την κίνηση, πλαταίνει σε μάκρος, απλώνεται, προδίδεται λίγο.
Τα υπόλοιπα χάνονται στο ασαφές και εναλλασσόμενο γύρισμα επιθυμίας, ζέστης πολλής, υγρασίας, αφής.
Επιθυμία είναι κυρίαρχη αίσθηση,
Υπάρχει ακόμα κλίμα ευεξίας^ μάλλον υπερδιέγερση ευεξίας και καλύπτει μόνο τον ένα, ενώ ο άλλος παραμένει στην άκρη του κύκλου, μόλις, αμυδρώς φωτιζόμενος, ωστόσο υπάρχων, κατ’ αυτό το ποσοστό της συμμετοχής συμμετέχων^ ίσως διαστάζων, σαφώς υπολειπόμενος του άλλου.
Στο κέντρο του δεύτερου κύκλου βρίσκω ξανά και του δύο, το ίδιο σκληρά φωτισμένους, σε ισοδύναμο πάθος, στην πιο…
View original post 2,233 more words
«Η Ελλάδα πεθαίνει»: Η πιο κωμική –ή ίσως θλιβερή- σκηνή του Βέγγου

του Άκη Γαβριηλίδη
Στην ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το βλέμμα του Οδυσσέα», υπάρχει ένας μονόλογος που εκφωνεί ο οδηγός ταξί, τον οποίο υποδύεται ο Θανάσης Βέγγος, απευθυνόμενος προς τον πρωταγωνιστή Χάρβεϊ Καϊτέλ –ή πάντως παρουσία του τελευταίου, ο οποίος τον ακούει αλλά δεν λέει τίποτε. Τα λόγια αυτά φαίνεται ότι έχουν κάνει ιδιαίτερη εντύπωση στους θεατές –άλλωστε, αυτό φαίνεται να αποτελούσε επιδίωξη του σκηνοθέτη, ο οποίος «υπογραμμίζει» οπτικά τη σκηνή και εφιστά την προσοχή του θεατή σε αυτήν.
Το κείμενο του μονολόγου συνίσταται στις παρακάτω φράσεις, οι οποίες εκφωνούνται με παύσεις αρκετών δευτερολέπτων ενδιαμέσως (στα σημεία όπου αλλάζει παράγραφος):
Ξέρεις κάτι; Η Ελλάδα πεθαίνει. Πεθαίνουμε σα λαός. Κάναμε τον κύκλο μας. Δεν ξέρω πόσες χιλιάδες χρόνια ανάμεσα σε σπασμένες πέτρες και αγάλματα… και πεθαίνουμε…
(πιο φορτισμένα) Αλλά αν είναι να πεθάνει η Ελλάδα, να πεθάνει γρήγορα! Γιατί η αγωνία κρατάει πολύ και κάνει πολύ θόρυβο.
(πλησιάζει στον γκρεμό στην…
View original post 959 more words
This gallery contains 1 photo.
Αδερφοί και αδερφές

Είναι θλιβερό που ζούμε σε μια κοινωνία, σε έναν κόσμο μάλλον, όπου η πίστη έχει γίνει και πάλι τρέχον πολιτικό και κοινωνικό νόμισμα, και μάλιστα σκληρό νόμισμα, ώστε να αναγκάζομαι να ξανασχοληθώ μαζί της. Αλλά τι να κάνουμε, αυτός είναι ο κόσμος, αυτή είναι η εποχή. Από τις γόβες φετίχ βρεθήκαμε στα κομποσχοίνια φετίχ.
Ο φίλος μου ο Κωνσταντίνος είναι από τη Φλόριντα. Για να παντρευτεί ορθοδόξως την ορθοδόξου δόγματος γυναίκα του, έπρεπε να βαφτιστεί Ορθόδοξος. Ο Κωνσταντίνος ήταν ήδη νηπιοβαπτισμένος Βαπτιστής του Νότου, όμως η Ορθόδοξη Εκκλησία απαιτούσε επίσημα έγγραφα που να το πιστοποιούν, στο πλαίσιο αυτού που οι εν Ελλάδι θεολόγοι αποκαλούν «συναλληλία» ή, λιγοτερο υποκριτικά, «ασφυκτικό εναγκαλισμό του κράτους».
Επειδή στις φανατισμένες Ηνωμένες Πολιτείες θρησκεία και κράτος είναι διά συνταγματικού ροπάλου χωρισμένα, ο Κωνσταντίνος δεν ήταν εφοδιασμένος με τέτοια έγγραφα. Οι Ορθόδοξοι ζήτησαν να κατηχηθεί και να βαφτιστεί. Ο ντόπιος Αγγλικανός επίσκοπος…
View original post 611 more words
Η πλάνη του πολιτικού βιγκανισμού
Η χορτοφαγία ως αποχή από το κρέας και από την προαπαιτούμενη σφαγή έχει καταγωγή σύμφυτη με του homo sapiens. Οι όποιες επιπτώσεις της χορτοφαγίας στην υγεία λόγω της έλλειψης εκείνων των δύο αμινοξέων που δεν υπάρχουν στα αυγά και στα γαλακτομικά δεν είναι ενδεχομένως πολύ διαφορετικές από τις συνέπειες της μακροχρόνιας αποχής από το σεξ. Βεβαίως, η χορτοφαγία έχει σαφώς ευγενέστερα κίνητρα από τη μακροχρόνια αποχή από το σεξ, αν και συχνά εκφυλίζεται και η χορτοφαγία σε υπόθεση “καθαρότητας” και αποφυγής μιάσματος.
Η απόλυτη εκδοχή της χορτοφαγίας είναι ο βιγκανισμός, δηλαδή η αποχή από οποιοδήποτε διατροφικό ή άλλο προϊόν ζωικής προέλευσης. Την πρώτη μου βίγκαν τη γνώρισα στα 24, αν και η αυστηρή νηστεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας επιβάλλει τον βιγκανισμό για καμποσες μέρες τον χρόνο. Η φίλη μου η Σάρα Λ. δεν τρώει τίποτε ζωικής προέλευσης, δεν φοράει τίποτε δερμάτινο, αφού είναι προϊόν σφαγής, και δεν τρώει μέλι, γιατί το…
View original post 301 more words
Χρήστος Τουμανίδης, Aνεπίδοτο γράμμα σε φίλο

Στον Κώστα Κουκούλη (1955-2021)
Ι
Κίτρινες μέρες. Φύλλα
στην έρημη άσφαλτο που τα ‘φεραν οι βοριάδες.
Ώρα οχτώ στην οδό Αχαρνών
και τις γύρω πλατείες.
Μπαίνει Φθινόπωρο.
Επίμονα χτυπήματα στην πόρτα.
Ποιος να’ ναι τέτοιαν εποχή;
Οι φίλοι μου λείπουν στα ξένα και
οι αγάπες μου σκόρπισαν νωρίς.
Χρόνια τώρα μονάχος, ακούω
το βράδυ που έρχεται συνέχεια
από το παρελθόν.
Ν’ ανοίξω;
Κι αν δεν είναι κανείς;
(Συχνά στη ζωή μας πολλά έρχονται λάθος
επειδή πολύ τα ζητήσαμε.)
Να μην ανοίξω;
Στα δάχτυλα μου τρέμει το τσιγάρο
και η παλιά φωτογραφία.
Μόλις που ξεχωρίζουμε,
εσύ με τους χάρτες κι εγώ με τα βότσαλα.
Ανάμεσά μας το ηφαίστειο
και οι γλάροι.
Πότε ήταν;
Θυμάμαι μονάχα τα λιμάνια,
το σφύριγμα των πλοίων
κι εκείνα τα φοβερά μαντήλια του αποχωρισμού.
Πάντα η ώρα οχτώ.
ΙΙ
Έφυγες μια Κυριακή βροχερή του Σεπτέμβρη.
Άφησες κάτι κλειδιά σκουριασμένα,
τα ποιήματά σου
και μιαν υπόσχεση• «θα γυρίσω».
View original post 102 more words